Variable Interest Entities, of VIEs, zijn complexe vennootschappen waar gek genoeg zowel de Amerikaanse als Chinese overheid niet erg enthousiast over zijn. In principe zijn deze holdings via een netwerk aan contracten verbonden aan grote Chinese bedrijven die op Westerse, de facto vooral Amerikaanse, beurzen willen noteren. Omdat China officieel buitenlandse investeringen in zijn bedrijven verbiedt worden die VIE-constructies gebruikt om een financieel product te creëren waarbij je wel meesurft op het succes van bedrijven als Alibaba, Didi of Tencent maar niet officieel direct in een Chinees bedrijf belegt. Zo omzeil je dus de Chinese wetgeving.
Aandeelhouders van die VIE-vennootschappen genieten echter maar een zwakke bescherming. Ze zijn immers geen eigenaar en hebben geen inspraak in het reilen en zeilen van de ondernemingen waarin ze denken te investeren. Daarnaast kan je je natuurlijk nog de vraag stellen of je überhaupt enige bescherming geniet. De Chinese overheid heeft al expliciet laten weten dat ze VIE-constructies niet erkend, niets houdt een Chinees bedrijf dus tegen om gewoon het eigendomsrecht van een VIE-aandeelhouder van de ene op de andere dag op te zeggen. In een extreem geval zou de overheid zelfs kunnen opleggen dat Chinese bedrijven hun beloftes aan VIE-aandeelhouders niet meer mogen waarmaken. Zo enorm extreem is dat scenario trouwens niet, staat en bedrijfsleven zijn in China nog veel meer met elkaar verwoven dan bij ons. Het is om die reden dan de Amerikaanse financieele autoriteiten afraden om nog verder in Chinese aandelen te investeren.
China heeft zich uitgesproken tegen die VIE’s maar gedoogd de praktijk voorlopig. Het blijft een gemakkelijke bron van financiering en het laat hun bedrijven toe om te groeien met buitenlands kapitaal.
Concreet werkt het zo:
- Een VIE wordt opgezet in een offshore-belastingparadijs zoals op de Kaaiman-Eilanden
- De VIE wordt dan eigenaar van een Chinees bedrijf zoals Alibaba
- Door een reeks contracten krijgt Alibaba dan de de facto controle over de VIE. Het zijn dus niet de VIE-aandeelhouders maar Alibaba (en zijn Chinese aandeelhouders) die beslissen hoe de VIE bestuurt wordt.
- De winsten van het Chinees bedrijf vloeien naar de VIE, die op zijn beurt kan beslissen wat er met de winsten moet gebeuren. Veel Chinese bedrijven slaan deze stap echter over en komen dus nu al hun beloftes niet na.
Een erg ingewikkelde constructie dus, die al helemaal niet te vertrouwen is in een land als China waar de rechtszekerheid op zijn zachtst gezegd niet erg groot is. Normaal gezien heeft een VIE recht op een contractueel afgesproken deel van de winst van de Chinese onderneming. Vaak worden die contracten echter vaag opgesteld om directe confrontatie met Chinese autoriteiten uit de weg te gaan. Straks een vaag contract afdwingen in het corrupte Chinese rechtssysteem? Vergeet het maar..
Als je je daarbij bedenkt dat China en Rusland, dat er zelf niet voor terugdeinst om ronduit beslag te leggen op activa van Westerse bedrijven, nauwere banden aan het aanhouden zijn in de nasleep van de oorlog in Ukraïne en China gelijkaardige plannen in Taiwan heeft denk ik dat het duidelijk is wat ons advies is wanneer het op Chinese aandelen aankomt: afblijven.
Laat een reactie achter