Een BTW-verlaging op gas- of elektriciteit werkt herverdelend maar lost structureel niets op.

We hebben een in België een uniek systeem van indexering waardoor onze lonen automatisch worden aangepast aan de inflatie. Onderzoek van André Decoster van de KU Leuven berekende dat dit mechanisme, veel meer dan de energiedeal, de schok van de stijgende energieprijzen voor de gezinnen gedeeltelijk opvangt.

Een BTW-verlaging heeft 2, tegenstrijdige effecten:

• Ten eerste wordt de energiefactuur verminderd door het verlagen van de belastingen
• Aangezien energie goedkoper wordt, zorgt de BTW-verlaging er vervolgens voor dat de inflatie, en dus de indexatie van de lonen, afneemt.

Aangezien rijkere gezinnen meer profiteren van de indexatie, energie maakt maar een klein deel van hun budget uit en ze krijgen in absolute zin een grotere opslag is de BTW-verlaging dus vooral voor hun (lichtjes) nadelig. Anderzijds is de impact relatief veel groter voor de gezinnen met een meer bescheiden inkomen. Onderstaand scenario toont het effect:

Hoewel de BTW-verlaging een miniem effect had was het wel (heel erg) lichtjes positief voor de armste gezinnen en profiteerden de gezinnen met de hoogste inkomens er minder van, voornamelijk omdat elektriciteit nu eenmaal een groter deel van het budget voorstelt voor de gezinnen met de laagste inkomens en een BTW-verlaging daar dus relatief belangrijker is dan een loonsverhoging. Anderzijds werden ook de hoogste lonen even hard geindexeerd terwijl ze als een percentage van het huishoudbudget minder uitgeven aan energie.

En toch, het is vooral de indexatie die belangrijk blijft, ook voor arme gezinnen. In bovenstaand voorbeeld daalt de factuur misschien met 30 euro door de btw-verlaging maar het effect door indexatie is ongeveer twee keer zo groot. Daarnaast loop je indexatie mis door de BTW-te verlagen.

De BTW-verlaging werkt dus een stukje herverdelend, al mogen we vooral de indexatie bedanken om de pijn van de toegenomen energiefactuur te verlichten.