Ten gevolge van de last-minute Brexitdeal en het coronanieuws dat de actualiteit het afgelopen jaar steevast domineerde, zou men het bijna vergeten. 30 december 2020 was echter dé dag waarop China en de Europese Unie voor het eerst(!) in de geschiedenis een uitgebreid investeringsakkoord beklonken. Lees hierover in deze driedelige reeks, die dieper ingaat op de inhoud van het akkoord, op de verwachte impact die het akkoord zal hebben op de burgers en bedrijven in de EU en op de invloed die dit akkoord zal hebben op de relatie met de VS en de cohesie binnen de EU.
Dit artikel -het derde en laatste in deze reeks- maakt een inschatting van de gevolgen die dit akkoord zal hebben op de relatie met de VS en de cohesie binnen de EU.
Welke impact zal het akkoord hebben op de relatie met de VS?
Vanuit de Verenigde Staten werd het akkoord lauw onthaald. Zij vrezen dat China via de overeenkomst een wig tussen de EU en henzelf probeert te drijven. Is hun angst gegrond?
Vooraleer we dieper ingaan op de mogelijke complicaties die dit akkoord kan hebben op de relatie tussen de VS en de EU is het aangewezen om dieper in te zoomen op de relatie tussen China en de Verenigde Staten. Iedereen weet dat deze allesbehalve hartelijk was tijdens de legislatuur van ex-president Trump. Niet enkel in woorden, maar ook in daden. Zijn voorganger, ex-president Obama, startte in 2008 echter een onderhandeling op met China voor een soortgelijk investeringsakkoord. Vijf jaar voordat de onderhandelingsrondes tussen de EU en China begonnen. Dit wekt de indruk dat de elite in de VS -of op zen minst een gedeelte hiervan- zelf maar al te graag een akkoord met China zou afsluiten, indien ze bepaalde voorwaarden kunnen afdwingen. Het falen van het vinden van een akkoord lijkt dan ook -meer dan politieke onwil- te liggen in de negatieve gevoelens van de Amerikaanse bevolking t.o.v. China. Ex-president Trump speelde hier handig op in en maakte hier een van zijn paradepaardjes van. Hetgeen overigens perfect paste binnen zijn protectionistische visie. Verwacht wordt dat ook onder Biden het beleid ten opzicht van China niet zal wijzigen, aangezien hij ook beseft dat dit hem electoraal zuur kan opbreken. Uiteraard zal hij de strenge houding t.o.v. China wel op diplomatischere manier handhaven dan zijn voorganger.
Hieruit volgt dat een gedeelte van de Amerikaanse elite zeker lijkt te beseffen dat een handelsakkoord met China economische voordelen kan opleveren, maar dat het bijna onmogelijk is om dit te realiseren, wegens de kritische gevoelens t.a.v. China die momenteel overheersen bij de Amerikaanse bevolking.
Het voorgaande verklaart de negatieve reactie vanuit de VS en toont aan dat deze voornamelijk gestoeld is op economische overwegingen. Indien Europese bedrijven eenvoudig toegang krijgen tot de Chinese markt heeft dit namelijk een negatieve impact op de Amerikaanse bedrijven die in de communistische staat gevestigd zijn. Verder kan de toegang van de Chinese bedrijven tot de Europese markt de concurrentiepositie van Amerikaanse bedrijven die hier actief zijn, bemoeilijken. Verder zal ook de zeer snelle economische groei van China en het feit dat ze goed op weg zijn om ongeveer even groot te worden dan de VS en de EU, de twee initiële grootmachten, zeker meespelen. De VS ziet met lede ogen aan hoe het investeringsakkoord tussen de EU en China dit in de hand kan werken.
Wanneer we vervolgens inzoomen op de handelsrelatie tussen de EU en de VS valt het op dat deze minder vlot loop dan men zou verwachten. Zo zijn er al sinds de oprichting van de Weredlhandelsorganisatie verschillende handelsgeschillen hangende tussen de twee grootmachten. Onder andere over de subsidies die vliegtuiggiganten Boeing en Airbus ontvangen, over de beperkingen op hormonen in vleesproducten, het bananengeschil, etc. De onvrede van de VS over het investeringsakkoord lijkt veel kleiner dan dergelijke handelgeschillen. Dus de verwachting is dat de relatie dit zeker zal kunnen dragen. Zeker met de nieuwe impuls die president Biden hieraan zal geven.
Verder liggen de Verenigde Staten en de Europese Unie op politiek, economisch en ideologisch vlak vele malen dichterbij elkaar dan dat met China het geval is. De gecentraliseerde staatseconomie, die op een strakke, dictatoriale manier bestuurd wordt door president Xi Jinping staat hier lijnrecht tegenover het model van de VS en de EU. Dit zal verdere, diepgaandere samenwerkingen met China ongetwijfeld bemoeilijken en laat er weinig twijfel over bestaan dat dè partner van de EU, de VS zal zijn en blijven.
Welke impact zal het akkoord hebben op de relatie tussen de lidstaten? Voor de Europese Unie kan dit als een (klein) succesverhaal beschouwd worden. Ze zijn erin geslaagd om de verschillende belangen van de lidstaten te bundelen en een akkoord uit de wacht te slepen. Ondanks het feit dat 25 van de 27 lidstaten reeds een afzonderlijk akkoord met soortgelijke bepalingen afsloten met China is het toch een opsteker voor de EU. Al lijkt het bereiken van dit akkoord klein bier tegenover het falende, naïeve beleid m.b.t. de aankoop van de coronavaccins. De inwoners van de lidstaten lijken zich dan ook meer en meer tegen de EU te keren. Begrijpelijk, maar jammer, aangezien vaak vergeten wordt dat verregaande Europese samenwerking één van de voornaamste redenen is dat de lidstaten nog nooit zo veilig en welvarend geweest zijn, dan nu het geval is.
Laat een reactie achter