In de computerwetenschap voorspelt de wet van Moore dat de rekenkracht van processors om de 2 jaar verdubbelt. Experten voorspelden telkens dat het niet kon blijven duren en computers niet exponentieel sneller konden blijven worden. Toch heeft Moore 50 jaar lang gelijk gekregen.
Economen en beleidsmakers beginnen zich af te vragen of de vastgoedmarkt zijn eigen wet van Moore verdient. De voorbije 70 jaar zijn huizenprijzen zo ongeveer vervijfvoudigd. De vrees is dat door de beperkte hoeveelheid land en de groeiende bevolking de huizenprijzen blijven stijgen. Als dit doorgaat zonder dat er een even sterke groei in de lonen komt zal zo een groter en groter deel van onze welvaart verloren gaan aan het spekken van de bankrekening van een aparte klasse van huurbaas-leenheren. We hebben als land echter ons lot in eigen handen, en de huizenprijzen laten doorgroeien is een beleidskeuze die om te draaien is.
De eerste stap is de financiering van onze vastgoedmarkt beter regelen. Het Zwitserse model, waar huren en kopen als fiscaal evenwaardig wordt gezien zorgt ervoor dat niet al het spaargeld van de gezinnen wanhopig in de vastgoedmarkt wordt gestort om toch maar niet te hoeven huren. Het afschaffen van de woonbonus was alvast een stap in de goede richting.
Onze nationale bank onze financiële instellingen verplichten om conservatiever te zijn in het toekennen van leningen. Zo zou ze bijvoorbeeld de minimum eigen inbreng kunnen verhogen of verplichten dat bij de schatting van de woning niet enkel de huidige, potentieel overgewaardeerde, marktwaarde in acht neemt. In Duitsland kijkt men bijvoorbeeld meer naar wat een woning redelijkerwijs op lange termijn waard zou mogen zijn dan naar de huidige verkoopprijs.
De tweede grote pijler die huizen betaalbaarder moet maken is meer inzetten op transport. Als we steden beter met elkaar kunnen verbinden zullen prijzen tussen die steden minder verschillen. Steden als Sint-Niklaas, Aalst en Dendermonde verdienen een betere connectie met de rest van het land. Zowel met de auto als met het openbaar vervoer zijn zulke steden te slecht bereikbaar en hun potentieel als wooncentra wordt zo dus niet ten volle benut. Een beter connectie met Antwerpen, Gent en Brussel zou de prijsdruk op deze steden drastisch verminderen. Het fileprobleem zou ook moeten worden aangepakt zodat het evidenter is om in verdere, betaalbare steden te gaan wonen.
Ten slotte moet ons beleid inzetten op een betere ruimtelijke ordening en een efficiëntere procedure voor het al dan niet toekennen van bouwvergunningen. En als er aan de regels is voldaan zou het mogelijk moeten zijn om te bouwen zonder in jarenlange procedures met buurtcomités terecht te moeten komen. Daarnaast moeten gemeentes en lokale gemeenschappen meer kunnen meeprofiteren van vastgoedprojecten in eigen streek.
Daarin zouden we het voorbeeld van Frankrijk volgen. Zij zijn begonnen met het toepassen van het Zwitserse model. De gemeentes en steden hebben nu meer mogelijkheden om hun belastingsinkomsten uit vastgoedeigendommen te bekomen.
Het kan anders
Sommigen beweren dat zulke omwentelingen enkel in autocratisch regimes mogelijk zouden zijn. De realiteit bewijst hun ongelijk. In Japan is er zo bijvoorbeeld in de jaren 2000 grondig hervormd. De ruimtelijke ordening werd versoepeld en aanvragen werden sneller behandeld. De constructie activiteit in Tokyo is zo maar liefst met een derde verhoogd sinds die hervormingen. Tien jaar na de hervormingen waren er in Tokyo een miljoen extra wooneenheden. 1,000,000 extra woningen in één stad. Laat dat even inzinken. De woningen zijn daar nu 10% goedkoper dan aan het begin van de hervormingen.
We zullen taboes en clichés moeten laten varen. Niet iedereen moet huisbezitter worden, er zal meer hoogbouw moeten komen in stationsbuurten. De macht van buurtcomités zal in sommige gevallen moeten worden ingeperkt, maar diegene die impact ondervinden van de constructieactiviteit zullen ook beter vergoed moeten worden door een nieuwe fiscaliteit. We moeten af van het idee dat stijgende huizenprijzen goed nieuws is, genoeg economisch onderzoek dat dit tegenspreekt. Het is de taak van de politiek om hierin de verantwoordelijkheid te nemen.
Dan komen we er wel.
Laat een reactie achter