Het idee dat ontwikkelingshulp migratie naar het Westen zou verminderen steekt zo af en toe de kop op. Door meer kansen te creëren in het thuisland neem je de grondoorzaak voor de migratie weg. Mensen zullen dan minder geneigd zijn om naar Europa. Zo bestrijden we de ziekte, armoede en gebrek aan kansen in ontwikkelingslanden, en niet het symptoom. Het idee is intuïtief.
De realiteit toont echter dat die theorie niet opgaat. Michael Clemens van het in Washington D.C. gebaseerde Centrum voor Mondiale Ontwikkeling bestudeerde de hypothese dat een toegenomen welvaart voor minder emigratie zou zorgen. Hij zag dat het net de allerarmste landen waren waar er minder mensen andere oorden opzochten. Het is maar wanneer de bevolking over voldoende middelen beschikt dat ze aan migratie kunnen denken. Zelfs binnen eenzelfde land is het het beter opgeleide, rijkere deel van de bevolking dat in staat is om effectief te migreren. De Haas van Oxford kwam tot gelijkaardige resultaten in zijn studie.
Clemens vond dat migratie piekt op een welvaartsniveau met een gemiddeld inkomen van ongeveer 10.000 dollar per jaar. Niet toevallig is dit het niveau waarop veel landen in het Midden-Oosten zich op dit moment bevinden. We kunnen dus verwachten dat migratie naar Europa uit de groep landen in sub-sahara Afrika, waar dit niveau nog niet bereikt is, verder zal toenemen naarmate deze landen zich ontwikkelen. Ook De Haas zag dat immigratie piekt bij een gemiddeld welvaartsniveau.
Dit betekent natuurlijk niet dat we nu ontwikkelingshulp zomaar moeten stopzetten. Het bestrijden van armoede zou een doel op zich moeten zijn, niet louter een middel om migratie tegen te houden. Het kan landen ook helpen om stabieler te blijven, waardoor plotse mensenstromen zoals in 2015 vermeden kunnen worden. Als lapmiddel tegen migratie is ontwikkelingssamenwerking echter een uiterst ineffectief hulpmiddel.
In plaats van migranten af te weren moeten we naar een systeem waarin reguliere migratie mogelijk is. Dit is veiliger voor de migranten zelf en laat ons in Europa beter toe om de controle te behouden over wie er binnenkomt. Voor niet-vluchtelingen zou er een Europees visum moeten komen waar de aanvraag dan op ambassades in het thuisland gebeurt. Die plannen zijn er maar het budget om dit systeem effectief uit te rollen verbleekt tegenover de sommen die de EU uitgeeft om aan repressieve migratiecontrole te doen. We zouden wat moeten bezuinigen op de afkoopsommen die we aan Erdogan en consorten betalen en meer uitgeven aan aanvraagcentra in de landen van herkomst.
Vluchtelingen zouden dan weer over de hele EU moeten worden gespreid. Zuid-Europa moet dus ontlast worden en de voormalige Oostblok landen moeten meer gaan bijdragen. Daarnaast moeten repatriaties op Europese schaal georganiseerd worden, zonder terugkeerbeleid is geen enkel systeem werkbaar.
Europa is een vergrijzend continent dat moet blijven groeien om zijn welvaartsstaat te behouden. Hiervoor zullen we migranten nodig hebben. En of we nu willen of niet, ze komen er toch. Dan kan er beter een duidelijk beleid worden uitgewerkt.
Laat een reactie achter