Waarom Rusland gedoemd was om de oorlog in Ukraïne verliezen

Rusland stelt militair en economisch niets voor, maar heeft wel kernwapens.

Rusland is maar een klein landje, in economisch opzicht dan toch. De economie van Rusland is alles bij elkaar niet groter dan die van de België en Nederland bij elkaar opgeteld. Zelfs binnen de EU is de Benelux een economisch dwerg op plateauschoenen, niet onbelangrijk maar nog altijd klein.

Een land met een dergelijk kleine industriële basis kan het gewoon niet lang volhouden om een land als Ukraïne lang te bezetten. Om een bezetting tewerkstelligen moet het defensiebudget de komende jaren nog omhoog (nu al gaat 5% van de Russische economie naar hun militair apparaat). Defensieuitgaven doen echter niets om de productiviteit van een land verder te helpen. Elke tank en helicopter die je produceert ging ten koste van een nieuwe traktor die een boer hielp meer te verbouwen of een computer waarop nieuwe software kon worden geschreven. Rusland zal krimpen niet enkel door de veelvuldige sancties maar ook omdat ze hun economie verder moeten oriënteren naar militaire uitgaven die dan op hun beurt vernield worden in Ukraïne.

Rusland kan die transitie op 2 manieren financieren:

• Ofwel snijden ze in productieve investeringen
• Of ze produceren minder consumptiegoederen waardoor de bevolking verarmt

We vergeten het soms, maar de Russische bevolking is al heel erg arm. Het is een land van ongeveer 150 miljoen inwoners met een, zoals eerder beschreven, kleine economie. Heel erg veel koek om te verdelen is er dus niet en het leeuwendeel van die schamele taart komt dan nog als kers op de taart voornamelijk bij de Oligarchen terecht. Het zal Putin dus erg veel repressie en propaganda vergen om zijn bevolking in het gareel te houden indien hij voor de tweede optie zou kiezen. Het lijkt er op dat Putin zijn droom zo paradoxaal genoeg wel in vervulling zal gaan: een herrijzenis van de Soviet-Unie.

Daarnaast is Rusland ook gewoon nog, of weer, een ontwikkelingsland. Het importeert complexe goederen zoals voertuigen, chemische en farmaceutische producten, elektronica en exporteert zo goed als enkel grondstoffen. In die zin verschillen ze dus niet veel van pakweg een Congo of Bolivië.

Dat maakt ze enorm afhankelijk van de grondstofprijzen. Die prijzen staan nu erg hoog maar zullen op een bepaald moment terug zakken. Enerzijds gaan de consumenten en producenten zich aanpassen aan deze hoge prijzen en er dus zuiniger mee om zullen gaan wat de vraag zal doen zakken. Anderzijds zorgen de verhoogde prijzen tot lagere economische groei, die vertraging zorgt dan weer op zijn beurt voor een vermindering van de vraag naar olie. Grofweg: een werkloze neemt minder vaak de auto en een fabriek die op halve shiften draait verbruikt ook minder energie.

De Russische economie is dus een beetje als een vers geslachte kip die nog even, misschien zelfs verbazend lang, verder blijft lopen maar waarvan het lot vaststaat. Het grote risico ligt hem eerder in het feit dat Rusland ondanks zijn economische en militaire irrelevantie wel over kernwapens beschikt waarmee ze een land compleet kunnen vernietigen. Het is maar de vraag wat Putin gaat doen wanneer hij doorheeft dat hij de oorlog al had verloren voor de eerste Russische soldaat de grens overstak.